به نقل از «قدس آنلاین»

بوی سیب و تنباکو در خانه‌های سنگی/ روایت سفر به بقمچ؛ روستایی دیدنی در کوهپایه‌های هزارمسجد با محصول کشاورزی خاص‌اش

تاریخ انتشار: ۲ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۶۸۰۰

حیف نیست «بُقمِچ» را فقط به تنباکویش بشناسیم؟ بقمچ هزار و یک دیدنی دارد که هر کدام می‌تواند موضوع چندین و چند گزارش باشد؛ با مردمی صبور و سخت، که یاد گرفته‌اند چطور زیستن در کوهستان را تاب بیاورند؛ روستایی آباد در دل دامنه‌های «هزارمسجد».

در باغ‌های بقمچ، همه جور محصولی به عمل می‌آید؛ از سیب که میوه اصلی هزارمسجد است تا گیلاس و زردآلو.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خیار و لوبیاسبز هم در بقمچ، خوب به عمل می‌آید. البته اگر سرماهای بهاره و کم‌آبی، بگذارند. اما هیچ کدام از این‌ها، عایدات تنباکو را ندارد. تنباکو، به قول بقمچی‌ها «خشک‌بار» است؛ یعنی مثل سیب و گیلاس و زردآلو و خیار نیست که اگر بماند، از کیفیت بیفتد. برای همین هم دلال‌ها نمی‌توانند در فصل برداشت محصول، بازار را خراب کنند و حاصل دسترنج کشاورزها را به ارزان‌ترین قیمت بخرند و با چند برابر قیمت، روان میدان بار کنند. بقمچی‌ها می‌گویند: «بازار تنباکو دست خودمان است.» هم بازار تنباکو دست بقمچی‌هاست و هم دانش کشت آن؛ اینکه چطور بذر بپاشند و چطور به کشت و کارها رسیدگی کنند تا بوته‌ها جان بگیرند؛ زیر آفتاب داغ تابستان قد بکشند و حسابی «چوب کنند»؛ بعد خشک بشوند و آماده بشوند برای انبار شدن. این‌ها با هزار و یک ریزه‌کاری، دانشی است که بقمچی‌ها پشت در پشت آموخته‌اند؛ دانشی که سبب شده تا پیرمردهای بقمچی، هر کدام یک پا مهندس کشاورزی باشند.

آقاسیداحمد هم همه عمرش را روی زمین‌هایش کشت و کار کرده و حالا در پیرانه‌سری تنباکوهایش، از مرغوب‌ترین تنباکوهای بقمچ است.

سال اگر خوب باشد...

«سیداحمد نامدار» 60 سالی بیشتر ندارد، اما سختی زیستن در کوهستان، برف پیری را بارانده روی سر و صورتش، و پیرتر نشانش می‌دهد.

نشسته‌ایم توی خانه آفتاب‌گیرش، کنار بخاری نفتی و چای می‌ریزیم و گپ می‌زنیم درباره تنباکوکاری. آقاسیداحمد سرراست توضیح می‌دهد و در حرف‌هایش هیچ کلمه‌ای اضافی نیست. آخر فصل برداشت، آمده‌ایم و جز تک و توک زمین‌های پرت‌افتاده، همه، محصولاتشان را برداشت کرده‌اند. در عوض جلو بیشتر خانه‌ها و در بیشتر کوچه‌ها، دسته‌های بزرگ بوته‌های تنباکو را می‌شود دید که چیده شده‌اند روی هم...

کار کشت تنباکو از 20 تا 40 روز بعد از عید شروع می‌شود. کشاورزها زمین را بعد از خواب زمستانه‌اش، شخم می‌زنند و بذرهایی را که از سال قبل کنار گذاشته‌اند، می‌پاشانند در شیارها و آب می‌بندند رویش. سال اگر خوب باشد و باران خوبی ببارد، کشت و کارها آب چندانی نمی‌خواهند. یکی دو هفته طول می‌کشد تا بذرها جوانه بزنند و جوانه‌ها قد بکشند. حالا از این‌جا به بعد دیگر کار تنباکوکارها در زمین‌های تنباکو شروع می‌شود.

کشاورزها با کارهای سخت آمُخته هستند

آقاسیداحمد می‌گوید «خُو کردن»؛ این همان کاری است که در نیمه شرقی خراسان، به آن می‌گویند: «سُو کردن»؛ اینکه علف‌های هرز را که همراه بذرها جوانه زده‌اند، از ریشه بیرون بکشی. خُو کردن، سُو کردن یا همان وجین کردن، به‌نظر کار ساده‌ای می‌آید. می‌نشینی روی زمین و علف‌های هرز را بیرون می‌کشی؛ اما وقتی وسعت زمین را در نظر بگیری و ریزی جوانه‌های علف، آن وقت می‌فهمی، کار سخت خُو کردن، چه بلایی سر زانوها و کمر و دست‌ها در می‌آورد. کشاورزها اما با این کارها آمُخته هستند. آن‌ها علاوه بر وجین کردن، جوانه‌ها را «تُنُک» هم می‌کنند. گاهی چندین و چند بذر، چسبیده به هم جوانه می‌زنند و اگر همان‌طور کنار هم، بالا بیایند، هیچ‌کدام‌شان نمی‌توانند جانی بگیرند. این است که کشاورزها، جوانه‌ها را هم با ریشه‌شان، جا به جا می‌کنند تا هر کدام از جوانه‌ها جایی برای نفس کشیدن و بالاآمدن داشته باشد.

کار خو کردن گاهی تا سه بار در زمین‌های تنباکو انجام می‌شود. آن هم پیش از آنکه علف‌ها پا بگیرند و سخت بشود آن‌ها را از ریشه بیرون کشید.

بوته‌های تنباکو خردادماه، به سر دل می‌رسند

40 روز طول می‌کشد تا بوته‌های تنباکو، گُل بدهند. تا آن موقع، بوته‌ها حوالی نیم‌متر رشد کرده‌اند. بقمچی‌ها به گل‌های تنباکو می‌گویند: «سَر دل» اوایل خردادماه، بوته‌های تنباکو به سر دل می‌رسند؛ یعنی گل می‌دهند. حالا بوته‌ها اگر در همان وضعیت بمانند، همه زورشان، می‌رود به گل‌ها و تولید بذر. برای همین هم کشاورزها شروع می‌کنند به زدن سر دل‌ها. سر دل اگر روی بوته بماند، برگ‌ها ریز و ضعیف می‌مانند و ساقه‌ها تنومند نمی‌شوند.

نه فقط بوته‌های تنباکو که هر گیاه دیگر وقتی به مرحله گل‌دهی می‌رسد، همه توان گیاه صرف گل‌ها می‌شود. آقاسیداحمد اشاره می‌کند تنباکو هم مثل توتون، باید سر دلش زده بشود. توضیح می‌دهد که مرغوبیت توتون به برگ‌های پت و پهنش است و مرغوبیت تنباکو به چوبش. گیاه تنباکو هم البته برگ‌های درشتی دارد، اما عیار آن به میزان ضخامت تنه بوته یا همان چوبش است. سر دل که زده بشود هم برگ‌های گیاه بزرگ‌تر می‌شود و هم تنه‌اش کلفت‌تر. بقمچی‌ها در هر کشت، سه چهار بار سر دل‌ها را قطع می‌کنند و هر بوته‌ها 20 تا 30 سانتیمتر رشد می‌کنند.

همه مرداد و شهریور، بوته‌ها مشغول قد کشیدن هستند

بر عکس آن که به‌نظر می‌آید، تنباکو، محصول آب‌بری است. بقمچی‌ها وقتی سر دل را می‌زنند، دست کم هر سه روز، آب می‌بندند پای کشت و کارها. آب کم بشود، گیاه از مرغوبیت می‌افتد. همه مرداد و شهریور، بوته‌ها مشغول قد کشیدن هستند. اواخر شهریور، قد بوته‌ها به یک و نیم متر هم می‌رسد. حالا محصول تنباکو آماده برداشت است. آن وقت بقمچی‌ها با داس می‌افتند به جان بوته‌ها. هر ساقه‌ای که قطع می‌شود، همانجا در جای خودش خوابانده می‌شود. خیلی طول نمی‌کشد که همه بوته‌های عمودی، کنار هم به حالت افقی ردیف می‌شوند زیر آفتاب شهریورماه هزارمسجد.

در هوای کوهستان، روزهای تابستان، گرم است و شب‌ها سرد. بوته‌ها، زیر آفتاب می‌مانند تا خشک بشوند. نحوه خشک شدن تنباکو هم مهم است. تنباکو اگر زیر آفتاب خشک بشود، زرد می‌شود و چوب‌هایش رنگ روشن‌تری پیدا می‌کنند. بقمچی‌ها می‌گویند «سفید شدن»؛ می‌گویند چوب‌های تنباکو باید زیر آفتاب سفید بشود. اما همین بوته‌ها اگر در سایه خشک بشوند، سبز می‌مانند. برگ‌های سبز خشک شده، به کار اداره دخانیات نمی‌آید. آن‌ برگ‌ها هم البته مشتری خودشان را دارند و به کار ساخت محصول دیگری می‌آیند...

بقمچی‌ها بوته‌ها را زیر آفتاب خشک می‌کنند. سردی شب‌ها، نم هوا را می‌پاشاند روی بوته‌ها و بوته‌ها بهتر سفید می‌شوند. آقاسیداحمد می‌گوید: اگر سال خشک باشد و «شُونَم»(شبنم) نکند، آب می‌پاشانیم روی بوته‌ها. نم نباشد، بوته‌ها خوب سفید نمی‌شوند. 10 روز بعد، بوته‌ها را از این رو به آن رو می‌کنند تا سمت دیگرشان هم آفتاب بخورد و سفید بشود.

چیزی از آن گرمی عاید تنباکوکارها نمی‌شود

نمی‌دانم چندمین چایی است که دارم می‌خورم و توضیحات آقاسیداحمد را می‌شنوم. روستایی‌ها رسم‌های خوبی دارند؛ یکی‌اش اینکه قوری و کتری را می‌آورند می‌گذارند پیش رویت؛ تا خاطرت جمع باشد که بابت چای خوردن‌های مکرر، کسی به زحمت نمی‌افتد.

توضیح می‌دهد که بوته‌های خشک، حالا باید پر بشوند و «پرَ کَردن» یعنی جدا کردن برگ‌های خشک از ساقه‌ها.

کار پر کردن بوته‌ها معمولاً با خانم‌هاست؛ یک کار فصلی پرزحمت. زن‌ها دور هم می‌نشینند و دسته بوته‌ها را می‌گذارند وسط و شروع می‌کنند به کار کردن؛ چند ساعت بعد کنار هر کدام از آن‌ها یک تپه برگ، بالا رفته است و یک کوه چوب. 

همه مرغوبیت تنباکو به چوبش است و برگ‌ها آن‌قدرها قیمتی ندارند. هر سال کسانی از اداره دخانیات می‌آیند و روی محصولات قیمت می‌زنند. بقمچی‌ها می‌گویند «کمیسیون» کمیسیون، برگ‌ها را به یک ششم قیمت چوب‌ها می‌خرند. برای همین هم بقمچی‌ها رغبتی به جمع کردن برگ‌ها ندارند. آقاسیداحمد می‌گوید: «پول کارگر را هم جواب نمی‌دهد». با آنکه، بد یا خوب، بازار دخانیات، بازار گرمی است، چیزی از آن گرمی عاید تنباکوکارها نمی‌شود. آن‌قدر که خیلی از بقمچی‌ها، همان سر زمین، برگ‌های خشکیده را از تن چوب‌ها می‌تکانند و رها می‌کنند به امان خدا؛ اما حکایت چوب‌های تنباکو فرق می‌کند.

انبار آقاسیداحمد بوی سیب می‌دهد و تنباکو

بقمچی‌ها همچنان که دانش کاشت تنباکو را خوب بلدند، کار خانه ساختن در شیب کوه را هم خوب بلدند. بقمچ، از آن روستاهای پلکانی است که کوچه‌های بالادست، مشرف است به حیاط‌های پایین‌دست. بقمچی‌ها یاد گرفته‌اند چطور از سنگ‌های کوه، پیِ خانه‌ها را بالا بیاورند. در خانه‌های بقمچ، محل نشیمن، معمولاً، یک طبقه بالاتر است؛ طبقه زیرین، معمولاً یک فضای تاریک و بزرگ است که انبار چوب‌های تنباکوست. چوب‌های خشک تنباکو اگر دور از خیسی بمانند، تا چند سال هم می‌شود نگه‌شان داشت. هر کدام از بقمچی‌ها، انباری برای خودشان دارند؛ انباری سرد و تاریک، با دیوارهایی که از سنگ‌های روی هم، درست شده‌اند.

برای همین هم دلال‌های چوب تنباکو، نمی‌توانند بازار محصول را خراب کنند. بقمچی‌ها نخواهند، چوب‌ها را می‌گذارند توی انبار و می‌دانند محصولشان در آینده گران‌تر می‌شود و ارزان‌تر نمی‌شود. حق هم دارند، عایدی چوب‌ها، باید کفاف خرج و مخارج یک سال زندگی‌شان را بدهد... انبار آقاسیداحمد بوی سیب می‌دهد و تنباکو، نصف بیشتر انبار پر شده از دسته‌های چوب؛ یک طرف هم کپه‌ای از سیب‌های سرخ و زرد؛ که میوه بومی هزارمسجد است. آقاسیداحمد جیب‌های‌مان را پر می‌کند از سیب‌های خوش‌عطر.

وقت خداحافظی است؛ همسر آقاسید اما سفره به دست، مانع می‌شود؛ «ناهارتان را بخورید؛ بعد هر جا خواستید بروید و عکس‌ بگیرید». نمی‌شود تعارفشان را رد کرد. بقمچی‌ها رسم ندارند کسی به خانه‌شان بیاید و ناخورده بیرون برود.

منبع: روزنامه قدس حسن احمدی‌فرد

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: بقمچ تنباکو کشت تنباکو کوه های هزار مسجد رشته کوه هزار مسجد روستای بقمچ برای همین هم زیر آفتاب کشت و کار جوانه ها خانه ها بوته ها چوب ها برگ ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۶۸۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راهنمای خرید انواع بوته گرافیتی و شمش روی

برند پارس بوته از مجموعه های بزرگ واردات و فروش انواع لوازم ریخته گری و ذوب، یک محور کلیدی در تامین نیازهای صنایع ایران مطرح شده و نقشی مهمی در توسعه اقتصاد و رشد صنعتی کشور اجرا می کند. این برند به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و واردکنندگان بوته گرافیتی و شمش روی در ایران، با موفقیت به تقاضای حیاتی صنایع بزرگ در داخل ایران پرداخته است.

به همین دلیل پارس بوته در این مطلب به بررسی سهم قابل توجهش در تامین نیازهای صنایع ریخته گری و ذوب پرداخته که نقش آن در رونق اقتصاد، ایجاد فرصت‌های شغلی و پیشرفت‌ فناوری در این صنعت می‌پردازد. این برند مطرح، از طریق تعهد خود به نوآوری، کارایی و کیفیت، خود را به عنوان سنگ بنای بخش صنایع ذوب ایران تثبیت کرده است و نقشی پررنگ در سفر این کشور به سمت پیشرفت صنعتی و شکوفایی اقتصادی دارد.

در ادامه این مطلب به بررسی انواع محصولاتی که توسط این برند به فروش می رسد خواهیم پرداخت.

بوته گرافیتی ریخته گری ذوب

بوته گرافیتی ذوب محصولی خاص و حیاتی برای فعالیت‌های ذوب و ریخته ‌گری فلزات است. این محصول از مواد خاصی ساخته شده‌اند که امکان ذوب انواع فلزات با دمای ذوب متفاوت را فراهم می‌کند. از نظر ساختار، آن‌ها می‌توانند اشکال مختلفی از جمله بشکه‌ای، استوانه‌ای یا مخروطی داشته باشند که جایگزین مناسبی برای بوته‌ های فلزی، کوارتزی یا سرامیکی هستند؛ زیرا از نظر هزینه صرفه‌جویی ایجاد می‌کنند.

بوته‌ گرافیتی ریخته گری از نظر شیمیایی بی‌اثر و مقاوم در برابر دماهای بالا هستند، به همین دلیل به‌خوبی در کوره‌ها عمل می‌کنند. محصول در اشکال و اندازه‌های مختلف برای کوره‌های گازی، برقی، القایی و سایر کوره‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.

ساخت بوته‌ گرافیتی ریخته گری به‌گونه‌ای است که این محصول دارای رسانایی حرارتی خوب، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و دماهای بالا باشد. این ویژگی‌ها باعث تضمین کیفیت محصولات تولید شده در آن‌ها می‌شود. همچنین زمان کوتاه ذوب به دلیل خاصیت گرمایی بالای گرافیت، موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌گردد. بوته‌ گرافیتی ذوب در صنایع متعددی از جمله ریخته‌گری، جواهرسازی و سایر صنایع مرتبط با ذوب و ریخته‌گری فلزات کاربرد دارند.

این بوته ها را در بازار به دو نوع بزرگ و کوچک می شناسند که نوع بزرگتر عموما برای ذوب فلزات و آلیاژها در حجم های بالا بوده و نوع کوچکتر آن بیشتر برای ذوب فلزات گران بها و آزمایشگاه ها که حجم های کمتری دارند به فروش می رسند.

شمش روی

از دیگر محصولات عرضه شده توسط این برند به شمش روی صنعتی و دست ساز می رسیم. شمش روی یکی از فرآورده‌های بسیار مهم و ارزشمند است. این محصول از قابلیت‌های منحصربه‌ فردی برخوردار است که مهم‌ ترین آن دوام و مقاومت بالای آن در برابر خوردگی است. این ویژگی باعث شده تا این محصول در صنایع مختلفی به‌خصوص در عملیات گالوانیزاسیون آهن و فولاد محصولات مورداستفاده قرار گیرد. کاربردهای این شمش در صنایع متنوعی همچون صنعت پزشکی، تولید قطعات الکتریکی، صنایع ریخته‌ گری و غیره به ‌وضوح نمایان است.

هزینه ذوب آلیاژ و عملیات ذوب در تولید شمش روی صنعتی و دست ساز بسیار پایین است و میزان اتلاف فلز نیز کم است. شمش روی می‌تواند به‌عنوان روکش محافظ در برابر سایش و خوردگی برای فلزات صنعتی استفاده شود. این آلیاژ بدون جرقه است و در نتیجه برای کاربرد در محیط‌های خطرناک مناسب است.

اما امروزه به جهت اهمیت در تولید و استفاده این محصولات برندهای گوناگون در داخل و خارج از ایران به تولید و فروش انواع مختلفی از این کالاها پرداخته اند. در ادامه به بررسی دو برند خارجی مطرح در این زمینه می پردازیم.

بوته گرافیتی ذوب زیرکار

شرکت هندی زیرکار با بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌های روز دنیا و همچنین تولید محصولات باکیفیت بی‌نظیر و قابلیت هدایت حرارتی بالا، مجموعه کاملی از بوته‌های سیلیکون کاربایدی و گرافیتی را به کارخانه‌های صنعت ریخته‌گری ارائه می‌دهد.

این بوته‌های ریخته‌گری، مناسب برای ذوب طیف وسیعی از فلزات و آلیاژهای مختلف از جمله برنز، برنج، آلومینیوم، مس، نقره، طلا و دیگر فلزات رنگی در دماهای متفاوت هستند. این ویژگی‌ها، به کمک پیشرفت در فناوری روز، امکان تولید محصولات باکیفیت بالا و بازدهی مناسب را برای مشتریان این شرکت فراهم می‌آورد.

شمش روی زاماک

شمش زاماک یک آلیاژ چندمنظوره است که بر اساس درصد ترکیبات عناصر آن، انواع مختلفی از آن تولید می‌شود. هر کدام از این انواع، ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند:

شمش زاماک ۳

این نوع، متشکل از روی، منیزیوم، آلومینیوم و سرب است و فاقد عنصر مس است. مقادیر ناچیزی از عناصر نیکل، قلع، کروم، منگنز و آهن نیز در آن وجود دارد. اگرچه روی بیشترین درصد را در این عیار تشکیل می‌دهد، اما زاماک ۳ نسبت به سایر عیارها براق‌تر و درخشان‌تر است. به دلیل نرمی این نوع زاماک، برای آبکاری مناسب نیست.

شمش زاماک ۵

این نوع زاماک، بیشترین میزان مس را در ترکیب خود دارد و به همین دلیل کاربردهای گسترده‌تری در صنعت، به‌ویژه در تولید قطعات، دارد. عدد ۵ در نام این نوع، نشانگر کیفیت بالا و گذراندن فرایند آمایش عیارسنجی در آزمایشگاه است که باعث اطمینان از کارکرد مفید آن می‌شود.

بنابراین، هر کدام از این دو نوع زاماک، بر اساس درصد ترکیبات عناصر، خواص و کاربردهای متفاوتی دارند و بسته به نیاز صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرند.

خرید بوته گرافیتی و شمش روی از پارس بوته

در صنعت متالورژی و ریخته‌ گری، رقابت بسیار شدیدی وجود دارد و تولیدکنندگان همواره به دنبال مواد اولیه باکیفیت بالا و تنوع محصول هستند. این امر می‌تواند نقش مهمی در موفقیت برند آنها در بازار ایفا کند.

پارس بوته به‌ عنوان یکی از فروشندگان معتبر در زمینه خرید بوته گرافیتی ریخته گری و شمش روی، گزینه مناسبی برای تأمین این نیاز است. محصولات تولیدی این شرکت از کیفیت بالایی برخوردار بوده و در انواع مختلفی که پیش تر هم ذکر شد در دسترس مشتریان قرار می‌گیرد.

با توجه ‌به اهمیت کیفیت و تنوع محصول در موفقیت صنایع متالورژی و ریخته‌ گری، خرید بوته گرافیتی و شمش روی از پارس بوته می‌تواند به‌عنوان یک گزینه مطمئن و کارآمد برای تولیدکنندگان این حوزه محسوب شود. این شرکت باتجربه و دانش متخصصان خود، قادر است نیازهای متنوع مشتریان را به بهترین نحو ممکن برطرف کند.

منبع: https://parsbote.com